BEHAPBAAR

Adviseur openbare orde en veiligheid (AOV) Joy Vonk van de gemeente Den Helder kijkt met veel voldoening terug. “Ik vond deze oefening heel fijn. Soms blijven er als je oefent maar elementen bij komen. Die onvoorspelbaarheid is wel goed, maar bij elkaar kan het ook te groot en te onrealistisch worden. Het scenario wat we nu oefenden kan zó gebeuren en bleef ondanks alle inhoudelijke uitdagingen goed behapbaar. Dat maakte het mogelijk dingen écht op te lossen.”

Zelf zat ze voor het eerst in haar ‘eigen’ rol als AOV’er in haar eigen gemeente in een rampenoefening. “Ik had wel het idee dat het goed ging, zowel binnen mijn eigen taak als in de samenwerking met andere teams. Je merkt wel dat je bijvoorbeeld ineens kunt worden gebeld door een Officier van Dienst Bevolkingszorg met vragen of met bijvoorbeeld informatie die moet worden overgebracht aan de burgemeester. Voor mij was het in die zin anders dan ik ben gewend. Als wij als gemeente oefenen, dan is dat meestal een GRIP 3-scenario en dan ben ik in het gemeentelijk beleidsteam adviseur cisisbeheersing van de burgemeester. Nu had ik een andere positie.”

LEERZAAM

Zij vond de samenwerking met de veiligheidsregio “leerzaam”, zegt ze. “Er wordt veel geregeld door het regionale team Bevolkingszorg bij de veiligheidsregio, maar daarnaast is er ook voor de gemeente al meteen veel werk aan de winkel. Er komt veel bij kijken, denk aan de opvang van slachtoffers. Je kunt een locatie regelen, maar dan ben je er nog lang niet. Want hoe komen mensen daar? Is daar eten en drinken of moet dat worden geregeld? En hoe dan? Door wie? Blijven mensen lang? Kort? Komen ze met veel? Je hebt met veel onzekerheden te maken.” Ook leerde ze dat een crisis “echt niet af is als hij af is. Want in de nafase hebben wij als gemeente echt wel dingen te doen.”

Communicatieadviseur Kay Korevaar van de gemeente Den Helder noemt het hoge realistische gehalte van de oefening eveneens als pluspunt. “Vooropgesteld: oefenen is altijd nuttig en zinvol. Maar wat ik aan deze oefening goed vond, was dat je gewoon kon voelen dat het in de buurt kwam van hoe het in het echt zou kunnen gaan. Tegelijkertijd ging het niet alleen om de communicatie over het incident, maar was de insteek breder. Hier ging het ook om de maatschappelijke impact en gevolgen die communicatieve actie nodig hadden. Dat bredere perspectief gaf veel meerwaarde.”

Hij is voorstander van meer oefeningen op het gebied van crisiscommunicatie – en dan het liefst met het volledige communicatieteam van de gemeente. “Voor mij persoonlijk was dat een eyeopener. In zo’n oefening merk je dat veel dingen die je ooit hebt geleerd zijn weggezakt. Dat geldt oefening-inhoudelijk, maar ook bijvoorbeeld ten aanzien van de taal die de veiligheidsregio spreekt. Die zit vol met jargon. Voor AOV’ers is dat misschien nog te volgen, maar voor ons was het af en toe abracadabra.”

Leonie Koomen van de veiligheidsregio noemt terugblikkend de afbakening van taken een leerpunt. “Je merkte dat de collega’s van de gemeente heel voortvarend van start gingen. Ze ondernamen direct actie, zonder er eigenlijk bij stil te staan dat in die eerste fase de crisisorganisatie van de veiligheidsregio feitelijk ‘in charge’ is en de regie heeft. Ook om die reden was het heel goed dat we dit op deze manier hebben geoefend. Goede afstemming tussen de gemeentelijke crisisorganisatie en de secties Crisiscommunicatie en Bevolkingszorg is van groot belang.”