Zij kunnen aan de lijn komen...

Het Expertteam Bevolkingszorg bestaat uit ruim vijfenzeventig mensen. In Code Oranje stellen wij elke keer twee mensen voor die je overdag of ’s avonds aan de lijn kunt krijgen. Dit keer spreken we met Joost Michelhoff en Jasper Hijlkema.

Joost Michelhoff

  • Expert crisisbeheersing en coördinator Bevolkingszorg bij VRNHN
  • Hoofd Informatie Bevolkingszorg (nog op de ‘reservebank’)

Jasper Hijlkema

  • Openbare Orde en Veiligheid gemeente Hollands Kroon
  • Officier van Dienst Bevolkingszorg

“Ik wil de wereld van mijn collega’s leren kennen”

Joost: “Als Hoofd Informatie Bevolkingszorg (HIN, red.) heb je een warme functie, een crisisfunctie. Dat was voor mij een belangrijk argument om ook onderdeel te worden van het Expertteam. Je kunt wel leuk coördineren, maar ik wil graag de wereld van mijn collega’s in het team leren kennen. Daarbij spreekt het me aan als onderdeel van de hulpverlening een actieve rol te kunnen vervullen bij incidenten.” “Als HIN ben je minder op pad dan een voorlichter van dienst of een officier van dienst. Maar we hebben wel afgesproken dat we als HIN vanaf de eerste fase van de opschaling (van GRIP-0 naar GRIP-1, red.) worden geïnformeerd, zodat we nauw zijn betrokken bij wat er gebeurt en sneller in actie kunnen komen. Op die manier zit je ook voor je gevoel al snel wat dichter bij het vuur. Ik ben net opgeleid en zit nog op de reservebank. Zodra een van de zes huidige HIN-collega’s in het Expertteam stopt of wegvalt, stroom ik in.” “De hoofdtaak van een HIN is het beeld van een incident actueel houden. Dat betekent dat de HIN verantwoordelijk is voor het brengen en halen van alle relevante informatie. Het is achter gegevens aangaan, feiten controleren op juistheid en alle data delen met het team. Vroeger was de HIN vooral de notulist die zorgde dat iedereen via het Landelijk Crisis Informatie Systeem (LCMS) – een informatieplatform waarop de hulpdiensten kunnen inloggen - op de hoogte bleef van de actuele ontwikkelingen. Maar als coördinator Bevolkingszorg heb ik eerder al aangegeven dat ik graag zie dat de HIN meer de regiefunctie pakt, actief achter informatie aangaat en ook collega’s data laat invoeren. Zeker als je niet bij elkaar zit is het voor een HIN heel moeilijk alle informatie te verzamelen. Dan helpt het als anderen ook een actieve rol pakken.”

“Ik houd van ontwikkelen en verbeteren”

“Actuele, betrouwbare informatievoorziening is van groot belang bij een incident. Denk bijvoorbeeld aan het geven van aanwijzingen (handelingsperspectieven, red.) aan mensen die in het gebied rond een incident wonen en te maken hebben met rook of giftige stoffen. Maar als we meer de rol van ‘informatieregisseur’ pakken, betekent dat ook dat we de algemeen commandant bevolkingszorg in de beeldvorming veel beter kunnen bedienen. Die hoeft zelf geen systemen meer door te akkeren, maar kan de HIN vragen om een actuele situatieschets. Zo help je de operationele leiding ook efficiënter te opereren.” “Mijn toekomstige plek in het Expertteam sluit naadloos aan op mijn functie bij de veiligheidsregio, waar ik me vooral bezighoud met bevolkingszorg. Het is een vast team mensen, waarin ik iets kan opbouwen en zaken kan verbeteren, ook met het oog op de lange termijn. Ik houd van ontwikkelen en verbeteren. Misschien wel 80 procent van mijn werk is zorgen dat mensen vakbekwaam worden en blijven. Per saldo hebben we daarin de afgelopen twee jaar wel een flinke slag geslagen, al hebben we vorig jaar door corona op het gebied van oefeningen weinig kunnen doen. Afgelopen najaar hebben we daar met digitale oefenvarianten beter op weten te anticiperen. Dat is een goede zaak.” “Ik denk dat het Expertteam steeds deskundiger wordt, maar er blijft altijd verbetering mogelijk. Om even bij mijn eigen taak te blijven: een van mijn ambities is de functie van HIN naar een hoger niveau te tillen. Ik heb bij het IFV een landelijke opleiding tot Hoofd Informatie gevolgd en gemerkt dat wij anders werken dan er nu wordt opgeleid. Dat betekent niet dat wij het verkeerd doen, maar wel dat we naar een hoger plan kunnen door het beste van twee werelden te combineren. Daar wil ik graag actief mee aan de slag.”

“Actieve rol spreekt mij zeer aan”

Jasper: “Ik ben eind vorig jaar gestart in het Expertteam. Voor mij was het een keuze die steeds logischer voelde. Ik ben eind 2017 begonnen in Hollands Kroon en in mijn dagelijkse werk heb ik al veel met bevolkingszorg te maken. Daarnaast heb ik al een paar keer met incidenten in onze eigen gemeente te maken gehad, waarbij ik een ondersteunende rol heb vervuld. Voor mezelf werd het steeds interessanter te zien hoe het gehele traject van hulpverlening binnen bevolkingszorg eruitziet. Daar zit wel een groot stuk van mijn motivatie.” “Daarnaast vind ik het mooi om bij crises of incidenten een actieve taak te verrichten. Ik ben in december vorig jaar begonnen en nog ‘kersvers’, maar een heel aantal collega’s in het Expertteam ken ik al en ik moet zeggen dat hun verhalen vaak tot de verbeelding spreken. In een crisis zelf een rol vervullen en medeverantwoordelijk zijn voor de hulp aan mensen voelt heel oké. Ongetwijfeld levert het leermomenten op, maar ik zie er zeer naar uit die taak te vervullen. Ik begon in februari dan ook vol goede moed aan mijn eerste piketweek, alleen bleef het toen heel stil – haha.” “Ik werkte nog niet in deze regio toen het Expertteam in 2015 in het leven werd geroepen, maar volgens mij is het een gouden greep geweest. Het is heel goed dat een belangrijk thema zoals bevolkingszorg op deze grotere, regionale schaal wordt opgepakt. Dat is iets heel waardevols, waar elke gemeente volgens mij blij mee is. Want het scheelt op gemeentelijk niveau enorm veel werk en kosten – en dan nog zou je moeten afwachten of het op lokaal niveau wel lukt een dergelijk professioneel team op te tuigen.”

“In een crisis zelf een rol vervullen en medeverantwoordelijk zijn voor de hulp aan mensen voelt heel oké”

“Veiligheid is mijn passie, altijd geweest. Aan het begin van mijn loopbaan heb ik voor Defensie gewerkt. Daarna heb ik aan de Hogeschool van Utrecht een studie Integrale Veiligheidskunde gevolgd. Ik vind veiligheid zeker op gemeentelijk niveau het meest uitdagende beleidsveld. Het is een breed thema, dat veel onderdelen van de organisatie doorkruist. Daarnaast heb ik echt een netwerkfunctie, je moet weten wie je nodig hebt en waar je die kunt vinden, zowel intern als extern. Bovendien kom je in een relatief kleine gemeente als Hollands Kroon in aanraking met veel verschillende onderwerpen.” “Net als ongeveer overal was corona in 2020 beleidsmatig een totaal dominant thema. Daar is ongelooflijk veel energie naartoe gegaan. De noodverordeningen, de maatregelen, de gevolgen ervan, de handhaving, regionaal overleg over afstemming: de lijst was schier oneindig. En we zijn op mijn afdeling met z’n drieën, dus we hadden de handen vol. Op een gegeven moment hebben we gezegd: dit is geen normale crisis, maar de rest gaat ook door. Dus hebben we geprobeerd een goede balans te vinden in ons werk, met de kanttekening dat elke nieuwe coronamaatregel onveranderd veel tijd en aandacht vraagt.” “Hollands Kroon is een relatief kleine gemeente. Dunbevolkt, maar wel met een grote oppervlakte. We hebben hier op het gebied van veiligheid en openbare orde te maken met problemen die je in tal van gemeenten ziet. Ondermijning door de georganiseerde criminaliteit is bijvoorbeeld een van onze prioriteiten. Hennepkwekerijen en drugslabs vind je niet alleen in Brabant, je komt ze ook in onze polders tegen, in combinatie met alle criminaliteit die ermee samenhangt. Maar ook thema’s als radicalisering en polarisatie – van geloofsextremisten tot completdenkers – staan hier hoog op de lijst. We worden werkinhoudelijk met hele diverse vraagstukken geconfronteerd. Dat spreekt mij enorm aan.”