Zij kunnen aan de lijn komen...
Het Expertteam Bevolkingszorg bestaat uit ruim vijftig mensen. In Code Oranje stellen wij elke keer twee mensen voor die je overdag of ’s avonds aan de lijn kunt krijgen. Dit keer spreken we met Peter Lobbes en Ellen Duijn, beiden werkzaam bij de gemeente Alkmaar en beiden ingezet bij de grote brand aan de Madame Curiestraat in Alkmaar, afgelopen augustus.
Peter Lobbes
- Planeconoom gemeente Alkmaar
- Informatiemanager stafsectie bevolkingszorg
Ellen Duijn
- Communicatieadviseur en woordvoerder gemeente Alkmaar
- Kwartiermaker crisiscommunicatie stafsectie bevolkingszorg
“Je weet: die pieper kan gaan”
Peter: “In de nacht van 11 op 12 augustus werd ik opgepiept vanwege de brand aan de Madame Curiestraat. Ik ben uit bed gestapt, heb mijn laptop opengeklapt en crisismanagementsysteem LCMS gecontroleerd, waarin je altijd al snel de eerste bijzonderheden kunt zien. Ik zag dat direct werd opgeschaald, heb mijn kleren aangetrokken en ben richting het crisiscentrum in het gebouw van de veiligheidsregio gegaan. Formeel moeten wij er na alarmering binnen een uur zijn. Ik woon op vijf minuten fietsen en was er zo. Het was een bijzonder moment. Ik ben niet heel vaak opgepiept sinds het Expertteam van start is gegaan. Nu betrof het een incident in mijn eigen gemeente, waar ik woon en werk.”
“Als informatiemanager in de stafsectie bevolkingszorg is het mijn belangrijkste taak om voortdurend het meest actuele beeld te schetsen. Zodra de stafsectie compleet is – de algemeen commandant, een communicatieadviseur, een informatiemanager en de coördinatoren voor de zogenoemde acute zorg en herstelzorg – maken we eerst werk- en procesafspraken. Vervolgens doet iedereen zijn ding. Voor mij geldt in dat opzicht: waar ik maar kan informatie verzamelen en die delen met ons team en binnen LCMS, zodat de collega’s bij de hulpdiensten daarvan kunnen profiteren.”
“Tijdens het incident was het voor onze stafsectie niet extreem druk. We hadden één onbetwist kwetsbaar object in de directe omgeving en dat was verzorgingshuis Lauwershof, aan de rand van Oudorp aan de overkant van de Nieuwe Schermerweg. Mede door de gunstige windrichting was daar geen moment sprake van wezenlijke, acute dreiging. Om die reden hebben we ook verder gekeken naar het effectgebied en diverse scenario’s uitgewerkt. Voor het geval dat.”
"Ik ben niet heel vaak opgepiept sinds het Expertteam van start is gegaan. Nu betrof het een incident in mijn eigen gemeente."
“Als stafsectie bevolkingszorg is het onze taak ervoor te zorgen dat alles in gereedheid is gebracht, zodat we snel kunnen handelen als het bijvoorbeeld nodig is te evacueren en mensen tijdelijk op te vangen. Een heel groot deel van het werk is preventief. Feitelijk is het goed nieuws als de maatregelen die je voorbereidt uiteindelijk niet hoeven te worden genomen. Het is in die zin dankbaar werk, omdat je weet dat de dingen goed zijn geregeld als een brand of incident zich uitbreidt.”
“Het Expertteam telt zes informatiemanagers. We staan negen keer per jaar 24/7 paraat. Samen vormen we een hechte club. Allemaal hebben we een flexibele instelling. Als ik een keertje moeilijk zit, dan is er altijd wel een collega die mijn piket even wil overnemen. De instelling is heel collegiaal, we ruilen regelmatig.”
“Doordat we met z’n zessen zijn, is de impact van de piketdiensten te overzien. Ook het gezin is er inmiddels op ingesteld. Als mijn vrouw er onverhoopt niet is en ik word opgepiept, dan wonen de beide opa’s en oma’s heel dichtbij. Verder heb ik wel geleerd dat ik tijdens mijn piketdiensten altijd kleding klaarleg buiten de slaapkamer, zodat ik de nachtrust niet teveel verstoor. Want je weet: die pieper kan gaan en daar moet je rekening mee houden. Dat geldt in meer opzichten. Ik zaalvoetbal en ga in mijn piketweken bijvoorbeeld niet mee naar uitwedstrijden als die te ver rijden zijn. Dichter bij huis ga ik gewoon mee. Maar dan is de pieper altijd in de buurt.”
“Er staat écht een fanatiek team”
Ellen: “Ik ben ruim zes jaar geleden met crisisbeheersing in aanraking gekomen. Dat was toen ik nog bij de gemeente Drechterland werkte. Ik ben begonnen als omgevingsanalist. Een mooie discipline, vind ik. Nog steeds. Kijken hoe de buitenwereld reageert en daarop sturen door het bieden van handelingsperspectieven. Dan is communicatie écht een prachtig vak.”
“Als omgevingsanalist ben ik in 2011 operationeel ingezet tijdens de duinbranden in Schoorl. Ik heb toen met bewondering gekeken naar de kwartiermaker die daar aan het werk was. Het incident werd groter en groter, het team dat werd ingezet eveneens. Taken werden gesplitst, verantwoordelijkheden weggezet. Ik dacht: dat moet je maar kunnen.”
“Ik ben kwartiermaker geworden nadat een collega me ervan had overtuigd dat ik er geknipt voor was en toen ik het gevoel had dat ik er klaar voor was. Op het moment dat ik in de functie stapte, had ik mijn ervaring en mijn theoretische bagage. En natuurlijk heb je daar profijt van, maar elke ramp blijkt elke keer toch weer maatwerk. Theorie is prima, de praktijk is elke keer weer anders.”
"Het prettige aan het crisiscentrum is dat alle kennis om je heen zit en binnen handbereik is. Brandweer, GHOR... je loopt er zo naartoe"
“Wij wonen in Stompetoren. Op de avond van de grote brand aan de Madame Curiestraat hadden we bezoek. We hadden de hele avond buiten gezeten en toen de visite net weg was, rond half een, hoorde ik ineens enorm veel sirenes. Bovendien rukte ook de brandweer in ons dorp uit. Dat gebeurt niet vaak. Ik zei nog tegen mijn man: volgens mij gaat nu heel snel de pieper. Om kwart voor een was het GRIP-1.”
“Ik heb mijn duo-kwartiermaker Yildiz Jonker gebeld en afgesproken dat zij de omgevingsbeelden zou maken. Vervolgens heb ik contact gezocht met de voorlichter van dienst en afgesproken hoe we de taken zouden verdelen. Via het twitteraccount van de veiligheidsregio zijn we zo snel mogelijk gaan communiceren. Rond kwart voor 2 werd het GRIP-2. Ik ben toen naar het crisiscentrum bij de veiligheidsregio gegaan, voor mij nog geen tien minuten rijden. Yildiz maakte ondertussen de aanzet tot een eerste persbericht.”
“Het prettige aan het crisiscentrum is dat alle kennis om je heen zit en binnen handbereik is. Brandweer, GHOR… je loopt er zo naartoe. Maar operationeel zat ik al snel in een spagaat. Ik was als kwartiermaker betrokken bij een incident in mijn eigen gemeente. Ik heb zelf het persbericht op de website van de gemeente gezet, terwijl je daar in de regel een collega van de betreffende gemeente voor hoort te bellen. Even om de impact te schetsen: het bericht op alkmaar.nl is ondanks de nachtelijke uren 10.000 keer bekeken. Later heb ik brieven voor de ondernemers en omwonenden geschreven. Ik moet zeggen: het scheelt enorm als je bekend bent in de omgeving. Je weet heel veel.”
“Ik ben de betreffende nacht tot ongeveer half 8 in touw geweest. Het hoort erbij, je zit in een Expertteam dat uitvliegt bij rampen en incidenten en die doen zich soms op bizarre tijden voor. Je stelt je er ook op in gedurende de weken dat je piketdiensten hebt. Ik blijf in de regio en als ik een feestje heb, dan drink ik water. Er zijn wel collega-kwartiermakers die vanwege die onregelmatigheid zijn gestopt. Ik heb er zelf geen last van. Het went. En bovendien hebben we een hecht team van kwartiermakers. Als de nood aan de man komt, is er altijd wel iemand die inspringt.”